جستاری در آیات فقهی «کتب ضلال»

author

  • مرتضی رحیمی دانشگاه شیراز دانشکده الهیات و معارف اسلامی بخش علوم قرآن و فقه
Abstract:

واژه «کتب ضلال» در قرآن و روایات به‌کار نرفته است، بلکه اولین‌بار شیخ مفید به آن اشاره نموده و صاحب جواهر برای اولین بار درباره حکم آنها، به آیاتی استناد نموده است. پس از صاحب جواهر، به دلیل اختراع صنعت چاپ و ظهور رسانه‌های گروهی جدید، فقهای زیادی به آن توجه نموده و به آیاتی پیرامون آنها استناد کرده و برخی نیز حرمت استفاده از ماهواره را از آنها نتیجه گرفته‌اند. از همین رو گرچه واژه «آیات فقهی کتب ضلال» توسط فقها به‌کار نرفته، اما به دلیل استناد فقها به آن آیات، اصطلاح مزبور درست است. آیات مزبور جهت حفظ کتب ضلال، تألیف و نگارش آنها و تکسب به آنها مورد استناد قرار گرفته‌اند. اما قصد اضلال به‌وسیله آن کتاب‌ها و وقوع گمراهی، شرط حرام بودن حفظ کتب ضلال هستند، ازاین‌رو حفظ کتب ضلال به خودی خود حرام نیست. از سویی قرآن مسلمانان را به شنیدن سخنان دیگران و پیروی از بهترین سخنان (قرآن) فرا خوانده است. با این وجود، نگارش و نشر کتب مزبور و تکسب به آنها حرام بوده و پاسخ به شبهات آن کتاب‌ها ضروری می‌باشد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

مصادیق کتب ضلال و احکام آن

چکیده                                                                                            در اصطلاح فقهی، کتب ضاله حاوی مطالب باطل و انحرافی است. این مبحث در طول تاریخ فقه،  مطرح بوده و اکنون نیز اهمیت خاصی دارد. معیار و مبنای ضلالت کتاب گاهی مناقشه بر انگیخته و شمول آن فراز و نشیب داشته است. در این مقاله مصادیق بارز اضلال را به مدد قرینه­های فقهی ذکر می­کنیم. این مقاله در دو بخش تنظیم ش...

full text

بازپژوهی آرای فقهی در باب کتب ضلال (چالشها، مفاهیم، مصادیق، احکام)

رساله¬ی حاضر به بررسی یکی از چالشهای مهم فقه شیعه و دنیای معاصر یعنی حرمت تکسّب به واسطه¬ی حفظ کتب ضلال و دیگر متعلّقات حکم کتب ضلال، می¬پردازد. نگارنده ابتدا، به معناشناسی ضلال در آیات و روایات و رابطه¬¬ی آن با مفاهیم مشابه پرداخته و ضلال را هر انحرافی از مطلوب دین اسلام که قدر میقّن آن ضروریات است، می¬دانند که در صدق عنوان آن میان خطاء و عمد تفاوتی نیست. سپس نگره¬ی اسلام را نسبت به آزادی بیان و ...

تفسیر فقهی آیات قرعه

چکیده قاعده قرعه از قواعد کاربردی در زندگی اجتماعی بشر و از قواعد پذیرفته شده در اصول فقه به شمار می‌رود. این تحقیق در پی آن است که ضمن بررسی ابعاد مختلف قاعده قرعه از جمله دلایل پذیرش این قاعده، پیشینه بحث قرعه، چگونگی تسری آن از شرایع پیشین به شریعت اسلام، کاربرد و کارکرد قرعه، به ارایه تفسیری فقهی از آیات چهارگانه‌ای که موضوع قرعه در آنها مطرح شده، بپردازد. در این مسیر از شیوه کتابخانه‌ای و ...

full text

جستاری در واژه‌های فارسیِ کتب اربعه و صحاح سته

ارتباطات عامل مهم تأثیر و تاثر زبان‌هاست و تعداد واژه‌هایی که یک زبان از زبان دیگر می‌گیرد، به ارتباط دو گروه گویشوَر بستگی دارد. عرب‌ها نیز به واسطه ارتباطاتی که با اقوام دیگر داشته‌اند، برخی واژه‌ها را از زبان‌های دیگر گرفته‌اند. این واژه‌ها به مرور زمان و کثرت استعمال، در زبان عربی ماندگار شده که اصطلاحاً آنها را معرّبات گویند. علاوه بر قرآن، این واژه‌ها در لسان احادیث نیز مورد استفاده قرار گرف...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 22  issue 83

pages  114- 137

publication date 2017-08-23

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023